در واقع دموراژ، جریمه دیرکرد عودت کانتینر است که توسط صاحب کالا باید پرداخت شود. در بیشتر حمل ونقل ها تاخیری ایجاد می شود که غیرقابل کنترل است. این تاخیرها موجب هزینه هایی می شود که در هر کشور و شرکتی متفاوت خواهد بود. در مطلب زیر نکاتی وجود دارد که شاید با دانستن آن ها، از شر پرداخت هزینه های بالا برای دموراژ خلاص شوید؛ پس اگر سروکار شما با تجارت است، این مقاله را از دست ندهید.
دموراژ گمرکی؛ پرداخت هزینه از سوی صاحب کالا
زمانی که شما کالایی را خریداری می‌کنید، برای حمل بار دریایی توسط کشتی، نیاز به کانتینر دارید. شرکت کشتیرانی که قصد حمل کالای شما را دارد، بارتان را درون کانتینر قرار می‌دهد. این کانتینر به‌صورت اجارهای در اختیار شماست و به‌‌محض تخلیه کالا باید آن را عودت دهید.
شرکت‌های حمل‌ونقل که به‌وسیله کشتی محصولات مختلفی را بین کشورها جابه‌جا می‌کنند، معمولا کانتیرها را با زمان معینی به شرکت‌ها یا مالکین بار اجاره می‌دهند. اگر صاحب کالا به‌موقع نسبت‌به ترخیص کالا از گمرک اقدام نکند، موظف است هزینه‌ای را بابت دیرکرد تحویل کانتینرها پرداخت کند. به این مبلغ که به‌عنوان جریمه برای صاحب کالا در نظر گرفته می‌شود، دموراژ (Demurrage) گفته می‌شود.
مفهوم فری تایم در دموراژ؛ مدت زمان لازم برای تحویل کانتینرها
هنگامی که شما برای ارسال بار از حمل ونقل ترکیبی، دریایی یا زمینی استفاده می‌کنید و بارهای خود را درون کانتینرهای اجارهای قرار می‌دهید، مدت زمانی تعیین می‌شود تا این کانتینرها را به شرکت حمل‌ونقل تحویل دهید. این مدت زمانی که هنگام عقد قرارداد با شرکت کشتیرانی برای بازگرداندن کانتینر مطرح می‌شود، «فری تایم» نام دارد.
هرچقدر از زمان تعیین شده، کانتینر را به شرکت حمل‌ونقل تحویل دهید، جریمه بیشتری باید پرداخت شود. در واقع فری تایم تاثیر مستقیمی در به‌وجود آمدن دموراژ دارد.
فری تایم مبدا؛ مدت زمان تحویل گرفتن کانتینر خالی تا عودت آن
فری تایم مبدا در حمل و نقل بین المللی دریایی و زمینی، به تعداد روزهایی اشاره دارد که کانتینر خالی را به‌صورت رایگان از محوطه کانتینرها تحویل گرفته و تا زمانی که آن را تحویل دهید.
فری تایم مقصد؛ مدت زمان تحویل کانتینر پر تا زمان عودت آن
به تعداد روزهایی که صاحب کالا پس از حمل بار زمینی یا دریایی، کانتینر پر را تحویل می‌گیرد، تخلیه بار را انجام می‌دهد و کانتینر خالی را به شرکت حمل‌ونقل عودت می‌کند، فری تایم مقصد گفته می‌شود. تعداد روزهای فری تایم به توافق صاحب کالا و شرکت حمل بستگی دارد. هر چه فری تایم بیشتر باشد، احتمال به وجود آمدن دموراژ کاهش پیدا می‌کند.
عوامل تاثیرگذار در دموراژ شدن بار در پروسه صادرات و واردات
در واردات و صادرات بار، پرداخت هزینه‌های اضافی مسئله‌ای کاملا اجتناب‌ناپذیر است. به‌عنوان مثال برای صادرات تایوان به ایران، اگر بار موردنظرتان در کشور تایوان دیر تحویل گرفته شود، فردی که با شرکت حمل‌ونقل قرارداد امضا کرده است، باید هزینه دموراژ را بپردازد. عوامل متعددی در ایجاد دموراژ نقش دارند که در ادامه به آن‌ها پرداخته‌ایم:
● ایجاد اختلاف بین صاحب کالا و شرکت کشتیرانی
● به مشکل خوردن صاحب کالا از لحاظ ترخیص
● افزایش زمان ترخیص کالا بیش از زمان تعیین شده در قرارداد
● هزینه‌های معطلی در ترخیص و عدم آگاهی صاحب کالا از آن‌ها
● دریافت نکردن سندهای مربوط به ترخیص کالا در زمان معین توسط صاحب کالا
● توقف بیش از حد حامل به دلیل بازرسی کانتینر توسط افراد مختلف
بازرگانان باید با آگاهی از شرایط و قوانین تجارت بین‌الملل و شناسایی عوامل فوق، هزینه‌های اضافی مانند دموراژ را به حداقل برسانند.
معرفی بهترین روش‌های کاهش هزینه دموراژ
در ادامه پاسخ به سوال دموراژ گمرکی چیست، نیاز است که با نکاتی ساده در مورد نحوه جلوگیری از افزایش هزینه آن آشنا شوید. این نکات عبارت‌اند از:
● برای ترخیص کالای مورد‌نظر خود با باربری‌های مطمئن و کاربلد هماهنگ کنید تا در تخلیه با مشکلی مواجه نشوید.
● همیشه برنامه‌ای جایگزین برای هر مرحله از جابه‌جایی و انتقال کالا داشته باشید.
● در رابطه با قوانین بندر و مراحل ترخیص کالا اطلاعاتی به‌روز و کامل داشته باشید و از کمک ترخیص کاران گمرکی بهره ببرید.
● باتوجه‌به شرایط فروش و تحویل بار، بندرگاه و مسیر مناسبی را انتخاب کنید.
● از سلامت و صحت جزئیات کالا با موارد توافق شده قبل از باربری مطمئن شوید.
● بندهای بارنامه را با‌دقت بررسی کنید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
با درنظر گرفتن و لحاظ کردن موارد فوق می‌توانید امور گمرکی را راحت‌تر انجام داده و کانتینرها را در مدت زمان فری تایم و حتی قبل از آن به شرکت حمل‌ونقل تحویل دهید. به‌عنوان مثال می‌توانید با رعایت نکات ذکر شده تا حدی از پرداخت هزینه‌های گزاف دموراژ برای واردات مواد شیمیایی که عموما با تاخیرهای بسیاری مواجه می‌شود، جلوگیری کنید.
هزینه دموراژ کانتینر بر چه اساسی محاسبه می‌شود؟
کلیه هزینه‌های دموراژ از ابتدا در قرارداد بین صاحب کالا و شرکت حمل‌ونقل قید خواهد شد. این هزینه‌ها به‌صورت روز‌شمار محاسبه می‌شود. هزینه‌های دموراژ بر‌اساس عوامل مختلفی محاسبه می‌شود. در واقع در هر شرکت کشتیرانی و در هر کشور، قیمت‌های متفاوتی برای دموراژ در نظر گرفته شده است. باتوجه‌به اینکه چه نوع کانتینری داریم و آن کانتینر چه سایزی دارد، هزینه دموراژ متفاوت خواهد بود.
علاوه‌بر این، نوع بار و مقدار بار نیز به‌طور جداگانه تاثیری در هزینه دموراژ می‌گذارد. برای مثال شما به‌منظور واردات لاستیک، به‌دلیل حجم و وزن بالایی که دارند، قطعا نسبت‌به برخی مواد کم حجم‌تر، هزینه بیشتری را باید بپردازید.